Haşhaş kapsülleri henüz yeşil ve körpe iken çizildiğinde kabuğundan süte benzer bir sıvı çıkar. Bu sıvıya Afyon sakızı denir. Afyon sakızı hava ile temas ettiğinde sertleşir ve macuna dönüşür. Bu maddenin bileşiminde morfin ve kodein gibi ağır alkolitler bulunur. Yasaklı madde olan eroinin üretimi bu maddeler ile gerçekleştirildiği için haşhaş ekimi, bugün devlet kontrolünde yapılmaktadır.

Haşhaş ekimini; haşhaş ekim zamanı, gübreleme, ekim, sulama, çapalama ve hasat dönemlerine ayırarak açıklamaya çalışacağız.

Haşhaş tohumları çok küçük olduğu için, yağışlar iyi gitmez ise haşhaş bitkisi çimlenemez. Bu nedenle en ideal ekim zamanı 20 Eylül-5 Ekim arasıdır. Ancak yukarıda belirtilen tarihlerde fazla yağış olmaması nedeniyle haşhaşın çimlenebilmesi için, ekim öncesi tarlanın sulanması ve işlenmesi gerekmektedir. Orta Anadolu'da genellikle Ekim ayı sonu ve Kasım ayı başlarında dön olayları görülebilir. Verimli olabilmesi için haşhaşın 4-6 kulaklı küçük rozet haline gelmesi en verimli ekim şekilleri arasındadır.

İkinci derecede verim Aralık ve Ocak ayı ekiminden alınır. İlkbaharda yapılan ekimlere yazlık ekim denmektedir. Yaz aylarında sulu alanlarda da yetişebilir ancak güz aylarında alınan verimi veremez.

Haşhaş bitkisi, çiftlik gübresini çok iyi değerlendirir. Çiftlik gübresi aynı zamanda toprağın şu tutmasını sağlar ve fiziki yapıyı düzeltir. Atılacak çiftlik gübresinin yanmış olması gerekmektedir. Dekara 2-3 ton verilen çiftlik gübresi verimi önemli derecede artıracaktır. Toplam 7-8 kg fosfor karşılığı gübre, ekim ile tohum yatağına atılır. Toplam azotlu gübre ihtiyacı, 4-8 kg arası değişmektedir.

Türkiye'de ekim genellikle serpme olarak yapılır. Genel olarak dekara 1-1,5 kilogram tohum düşmektedir. Bu yöntem küçük tarlalarda daha çok kullanılır. Serpme ekiminin faydası, tarlanın kesekli bırakılarak çimlenmekte olan bitkiyi soğuktan korumasıdır. Tarla sürümünde toprağın kendisini bırakması ile tohumlar.

1-2 metre derinliğe kadar ulaşır.

Serpme ekim bitkiyi soğuktan korur ancak bu ekim zorunlu zamanlarda yapılmalıdır ve kesinlikle ideal yöntem değildir. İlk ekimlerde makineli ekim uygun görülmüştür. Ekilen tarlanın hemen kurumaması ve iyi çimlenmesi için toprakta bulunan nem durumuna bakılarak ekimden 3-5 gün sonra merdane geçirilerek tohum yatağı sıkıştırılmalıdır.

Ekim yapılan tarla, çok kaba ise tohum yatağı sıkıştırıldıktan sonra yağmurlama ile sulanır. Tohum çimlenmesinin en erken 7-8 gün olarak ayarlanması gerekir. Havalar sıcak ise ikinci bir sulama da gerekebilir.

Güzlük ekimlerde yağışların zamanına ve miktarına göre değişen sulama, genellikle sapan kalkma veya tomurcuklanma zamanında yapılır. Yazlık ekimlerde ise üç veya dört sulama ile iyi bir verim alınabilir.

Çapalama işlemi ilk olarak ilkbaharda haşhaş bitkisinin 8-10 yaprağı olunca yapılır. 20-25 gün sonra ikinci çapalama yapılabilir. Sıraya ekimlerde çapalama daha rahattır. Aralarındaki mesafe 15-20 cm'ye kadar olmalıdır. İkinci çapadan sonra haşhaş hızlıca gelişir ve üçüncü çapaya genellikle gerek kalmaz.

Haşhaş kapsüllerinin kuruması ile hasat zamanı gelmiştir. Kapsül sallandığında içinden ses gelir. Henüz kurumayan kapsüller var ise onun da hasat zamanı beklenmelidir. Kapsüller sap ile birleşme noktasından kırılır ve toplanır. Genellikle bu işlem elle yapılır.

Hasat edilen bu kapsüller T. M. O kurumuna satılır. Bu tohumlar serbest piyasada değerlendirilir.

2 Yorum Yapılmış "Haşhaş Ekimi"